Verschoningsrecht

Er is al jaren veel te doen rondom het verschoningsrecht. Zo klonk vanuit verschillende hoeken kritiek op de reikwijdte van dit recht, bijvoorbeeld omdat het de opsporing van strafbare feiten zou beperken of omdat bepaalde nieuwe werkzaamheden van de advocaat (zoals het doen van intern onderzoek) ten onrechte binnen de reikwijdte van het verschoningsrecht zouden vallen. Anderzijds zijn vanuit de zijde van de advocatuur recentelijk zorgen geuit over de waarborging van het verschoningsrecht door het Openbaar Ministerie bij het verrichten van strafrechtelijk onderzoek. De discussies hieromtrent lijken nog lang niet beslecht. De verwachting is dat ons in de toekomst op dit terrein nog het nodige te wachten staat. 

Tijdens deze cursus wordt allereerst ingezoomd op het juridisch kader zoals dat nu geldt: waarom is het verschoningsrecht van belang, wat valt er wel en niet onder en welke uitzonderingen zijn er. Vervolgens zal worden stilgestaan bij de wijze waarop in strafrechtelijke onderzoeken met het verschoningsrecht wordt omgegaan bij de toepassing van opsporingsbevoegdheden en dwangmiddelen. Ook zal aandacht worden besteed aan recente relevante jurisprudentie en toekomstige ontwikkelingen (waaronder de relevante bepalingen in het voorstel voor de Modernisering Wetboek van Strafvordering). Tot slot zal specifiek worden ingegaan op de beperkingen van de geheimhoudingsplicht die voortvloeien uit de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) en het verschoningsrecht van de advocaat bij het verrichten van intern onderzoek.

Programma

Deel I: Het advocatuurlijke verschoningsrecht

• Grondslag en belang geheimhoudingsplicht

• Reikwijdte geheimhoudingsplicht en verschoningsrecht aan de hand van recente jurisprudentie; welke stukken en gegevens vallen eronder?

• Uitzonderingen op het verschoningsrecht

• Advocaat in dienstbetrekking

• Afgeleid verschoningsrecht

• Verschoningsrecht in fiscale zaken

• DAC 6

Deel 2: Verschoningsrecht en strafrechtelijke onderzoeken 

• Inleidend: verschoningsrecht en strafrecht

• Verschoningsrecht bij toepassing opsporingsbevoegdheden/dwangmiddelen

• Procedure verschoningsrecht bij de rechter-commissaris in strafzaken

• Kwesties bij verschoningsrecht in strafzaken

• Toekomstige ontwikkelingen

Deel 3: Diversen verschoningsrecht

Wwft

• Wwft-plichtige diensten

• Beperkingen van de geheimhoudingsplicht

• Recente ontwikkelingen 

Intern onderzoek

• Rol en werkzaamheden advocaat bij intern onderzoek

• Toepasselijkheid van het verschoningsrecht

• Gedragsregels advocatuur

• Jurisprudentie: o.a. Vestia, NS, SBM Offshore, Sanderink

Over de docenten

• Nathalie Fanoy: Nathalie promoveerde in 2017 op het onderwerp 'De geheimhoudingsplicht en het verschoningsrecht van de advocaat'. Zij adviseert, publiceert en doceert regelmatig over dit onderwerp en is advocaat bij Van Rijckevorsel Mencke in Amsterdam. Tevens is zij trainer ethiek bij de Beroepsopleiding Advocaten.

• Susanne van Breukelen: Susanne is advocaat-partner bij Jahae Raymakers. Susanne publiceert regelmatig, ook over het onderwerp verschoningsrecht, en is rechter-plaatsvervanger in de rechtbank Midden-Nederland.

• Fatma Bahadin: Fatma is officier van justitie bij het Functioneel Parket in Amsterdam. Daarvoor werkte zij tien jaar als advocaat op de Zuidas, waarvan zij de laatste jaren rechtspersonen assisteerde bij kwesties op het gebied van fraude en financieel economische criminaliteit. Interne onderzoeken, compliance adviezen en contacten met verschillende instanties maakten daarvan onderdeel uit. Zowel in haar vorige als huidige baan heeft Fatma te maken met het onderwerp verschoningsrecht.